Kleparz był od wieków centrum handlu i hodowli koni. To tu na terenie dzisiejszego Pl.Matejki odbywały się największe targi końskie (do początku XX w.). Każdą transakcję kończono przyKLEPNIĘCIEM dłoni o dłoń.

* * * * *

W momencie przyjmowania chrztu przez Mieszka I (966 r.) Kraków był już od dawna miastem chrześcijańskim. Prawdopodobnie nowy obrządek panował w Małopolsce już od I połowy IX w. kiedy to ochrzczone zostało Państwo Wielkomorawskie. Wtedy jeszcze byliśmy Czechami. Dopiero pod koniec X w. (ok.990 r.) Kraków i cała Małopolska zostały podbite przez Polan (Mieszka I) i jako już chrześcijańskie włączone do Polski (Państwa Polan).

* * * * *

Koronacje w Stołecznym Krakowie zawsze odbywały się wg ustalonego schematu: piątek - pogrzeb starego króla, sobota - piesza pielgrzymka nowego władcy z Wawelu na Skałkę, niedziela - koronacja, poniedziałek - hołd składany królowi przez mieszczan.

* * * * *

Cmentarz wokół Kościoła Mariackiego w Rynku zlikwidowano dopiero w latach 1796 - 1802.

* * * * *

Pierwsza wzmianka o Błoniach Krakowskich pochodzi z 1162 r. Właścicielem tej łąki był Jaksa z Miechowa. Były i są one najbardziej znane, ale w porównaniu z Błoniami Mogilskimi były zaledwie niewielką polanką.

* * * * *

Do końca XVIII w. Błonia Krakowskie były ogromnym bagnistym terenem na którym w czasie epidemii izolowano chorych skazując ich tym samym na powolną śmierć.

* * * * *

Kleparz był często nazywany Florencją - od kościoła św. Floriana, który był główną świątynią w tym mieście.

* * * * *

Na dzisiejszym Pędzichowie stała miejska, murowana szubienica. PrzePĘDZANO do niej skazanych z Rynku przez Sławkowską, Barbakan Sławkowski i Kleparz. Rozebrana została przez Austriaków dopiero pod koniec XVIII w.

* * * * *

Kamienny pręgierz funkcjonował w Krakowie do roku 1820 i znajdował się na Rynku u zbiegu Sławkowskiej i Szczepańskiej, naprzeciw Krzysztoforów.

* * * * *

Obecny układ ulic i ich numeracji został wprowadzony w roku 1880 i zakończył proces porządkowania trwający od 1858 r. Do tego czasu tylko ulice wychodzące z rynku miały swoje nazwy i numery.

* * * * *

Nazwa Pl.Wolnica pochodzi z XVI w. kiedy na terenie miasta Kazimierz zezWOLONO na handel mięsem. Do tej pory na taką działalność zgodę mieli jedynie członkowie cechu mający swe jatki na dzisiejszym Małym Rynku, który wtedy nazywany był Tandetą lub Vandetą.

* * * * *

Regalia królewskie zostały zagrabione z Wawelu w roku 1795 przez żołnierzy pruskich na osobisty rozkaz króla Fryderyka Wilhelma II. Dokonano wtedy prymitywnego wyłomu w murze komnat królewskich, a skrzynie i puzdra otworzył armijny ślusarz. Skarby zostały przewiezione do Berlina. Dopiero w 1809 r. po przegranej wojnie z Napoleonem I Król Fryderyk Wilhelm III (będący bankrutem) kazał polskie insygnia rozbić i przetopić na monety. Tylko Szczerbiec uniknął był tego losu, gdyż jako miecz żelazny nie przedstawiał wartości handlowej.

* * * * *

Kraków jako jedyne miasto w Polsce posiada "własną" ulicę. Przed wchłonięciem przez Kraków miasta Kazimierz ulica Krakowska była traktem łączącym te dwa grody.

* * * * *

Wieś Krowodrza w momencie przyłączania jej do Wielkiego Krakowa 1 IV 1910 roku liczyła 5583 mieszkańców.

* * * * *

Pozwolenie na budowę murów obronnych Krakowa wydał książe Leszek Czarny w 1285 r. Po kilkudziesięciu latach budowy mury liczyły 8 bram i 39 baszt + Rondel zwany z turecka Barbakanem. Były to jedne z najpotężniejszych murów w tej części Europy. Wysokość wynosiła 10 m, a grubość 2,4 m. Fosa, zasilana wodami Rudawy, miała szerokość 22 m i głębokość 8 m. Pierwszą decyzję o rozbiórce murów podjęto w 1809 r. Rozbiórki trwały jeszcze do lat 90 XIX w. kiedy to skarb miasta reperował swój marny budżet sprzedażą kamienia z murów.

* * * * *

W czasie budowy stadionu Wawelu (1970 r.) zniszczono Kopiec Esterki. Jeden z siedmiu krakowskich kopców. Poza istniejącymi czterema, kopce znajdowały się na Wzgórzu Wawelskim i mały kopiec obok Kopca Krakusa zwany "Mogiłą Babki Kraka".

* * * * *

Kościół Św. Andrzeja przy ul.Grodzkiej pochodzi z roku 1100. Był on głównym miejscem obrony mieszczan w czasie najazdu tatarskiego w 1241 roku.

* * * * *

Dzwon Zygmunta pochodzący z 1521 r. waży 8 ton.

* * * * *

Pierwszy tramwaj uruchomiono w Krakowie w 1882 r. - był to tramwaj konny i kursował na trasie Rynek Gł. - Most Podgórski. Trasa liczyła 2,8 km. Pierwszy tramwaj elektryczny ruszył 16 marca 1901 r. Wyprzedziliśmy wtedy nawet Wiedeń. W Warszawie nie było wtedy jeszcze nawet brukowanych ulic.

* * * * *

Wit Stworz za wykonanie ołtarza w Kościele Mariackim (1489 r.) otrzymał zapłatę w wysokości 3 tys. florenów. Był to roczny budżet ówczesnego Krakowa.

* * * * *

Najwyższym Kopcem w Krakowie jest Kopiec Marszałka J.Piłsudskiego - 38 m. Usypano go w roku 1936. Dalej w kolejności jest Kopiec Kościuszki o wys. 34 m, powstały w latach 1820-23. Kopiec Krakusa (na Krzemionkach) ma 16 m, a Kopiec Wandy położony niedaleko kombinatu 14 m. Obydwie te mogiły (tylko legendarne) pochodzą z VII w.

* * * * *

Hejnał na Wieży Kościoła Mariackiego zwanej "Hejnalicą" lub "Strażnicą" grany jest już ponad 600 lat. Dawniej strażnik wygrywał rankiem pobudkę zwaną z węgierska "hejnałem", a wówczas odpowiadali mu strażnicy bramni dając hasło do otwierania bram. Wieczorem pojawiał się taki sam sygnał z wieży do zamykania bram. W razie niebezpieczeństwa strażnik uderzał w dzwon. Od połowy XVI w. hasłem do chwytania za broń była grana na trąbce "Bogurodzica". Sygnalista o każdej godzinie gra sygnał w czterech kierunkach: dla Króla (okienko na Wawel), dla Panów Rady (okienko w stronę Rynku), dla gości (w stronę Barbakanu – wjazd do miasta) i dla straży (w stronę dzisiejszej ul.Westerplatte). W ciągu doby gra 48 razy. Hejnał w dzisiejszej formie jest transmitowany przez radio od 1927 r. Jest to najstarsza stała audycja radiowa na świecie. Mało tego; od tegoż roku sygnał przekazywany jest na fale radiowe przez to samo urządzanie odbiorcze tzn. tubę firmy Marconi. Na stanowisko hajnalisty prowadzi 239 stopni. Okienko znajduje się 54 m nad powierzchnią Rynku (przy całkowitej wysokości Wieży Mariackiej 81 m).

* * * * *

Przywilej wypasu bydła na Krakowskich Błoniach został nadany krakowskim wsiom przez Królową Jadwigę. Do dzisiaj prawnie nie został zniesiony. W 1965 r. władze miasta wydały nieformalny zakaz w związku z powstaniem hotelu Cracovia.

* * * * *

Jeśli szukasz grobu, kogoś dla ciebie ważnego na krakowskich cmentarzach komunalnych, skorzystaj z uruchomionej właśnie wyszukiwarki: http://www.rakowice.eu/? Wystarczy wpisać imię, nazwisko, przybliżoną datę zgonu i już.

* * * * *

Do połowy XIX w. Noc Świętojańska w Krakowie wyglądała tak jak u innych Słowian. Nad Wisłą palono ogromne ogniska przy których bawiono się pod każdym względem. Jednak w 1850 r. zwyczaj ten został zakazany, a to nie za sprawą obrazy moralności lecz wielkiego pożaru, który w tym właśnie roku strawił dużą część miasta. W następnych latach ograniczono się więc do zabawy małymi ognikami na Wiśle i tak powstał tylko "nasz" zwyczaj Wianków.

* * * * *

Pierwsze brukowane ulice powstały w Krakowie już w XIII w. Ich resztki tkwią do 3 m. pod powierzchnią ulic: Wiślnej, Anny, Floriańskiej, Szpitalnej, Jana, a także na Rynku. Kraków był jednym z pierwszych miast Europy gdzie zastosowano na tak szeroką skalę bruk kamienny. Pierwszy asfalt położono w Krakowie w 1906 r. na ul.Kopernika.

* * * * *

W czasie wyborów 4 czerwca 1989 r. Kraków miał najbardziej "prawicowe" wyniki: 83% frekwencja i 83% zwycięstwo kandydatów Solidarności.

* * * * *

Nazwa Wawel wywodzi się od staropolskiego słowa "wąwel" , co oznacza suche wzniesienie nad mokradłami.

* * * * *

Początki pierwotnego miasta Krakowa datują się na rok jego lokacji w 1257 r. W okolicach dzisiejszych placów Dominikańskiego i Wszystkich Św. do linii ul. Stolarskiej i Małego Rynku wytyczono pierwszą osadę targową. W tym też roku ustalono obecny (ogromny jak na owe czasy) rynek oraz wybiegające zeń prostopadle ulice – po trzy z każdego boku oraz wokół niego działki budowlane dla osadników.

* * * * *

Kraków, jako jedyne spośród dużych polskich miast, liczył więcej mieszkańców po zakończeniu II W.Ś., niż w momencie jej wybuchu.

* * * * *

W połowie XIII w. w Krakowie było już 25 kościołów – z czego na samym Wawelu 8.

* * * * *

Najstarszym kompleksem klasztornym jest klasztor Norbertanek na Zwierzyńcu założony w XII w. Jako drugie powstało opactwo Cystersów w Mogile w 1225 r. Obydwa w niewiele zmienionej regule funkcjonują do dziś.

* * * * *

Pierwszym cechem rzemieślniczym działającym w Krakowie byli rzeźnicy.

* * * * *

Oficjalna urzędowa, zapisana w ustawie nazwa naszego miasta to Stołeczne Królewskie Miasto Kraków.

* * * * *

Pokłady soli w Wieliczce odkryto w 1251 r.

* * * * *

Lokację Krakowa (1257 na prawie magdeburskim) przeprowadzili trzej Niemcy ze Śląska. Przez wiele następnych lat zdecydowaną większość wśród mieszczan stanowili Niemcy. Niemiecki był krakowskim językiem urzędowym jeszcze przez ponad 250 lat.

* * * * *

Pierwsza rada miejska, powstała zaraz po lokacji w 1257 r. składała się z 6 rajców.

* * * * *

Krakowskie tramwaje w latach 1946-56 miały kolor czerwony. Było to spowodowane zaleceniami władz komunistycznych zunifikowania wszystkiego w "odpowiednich" barwach. Kolor niebieski powrócił dopiero po wydarzeniach październikowych 1956 r.

* * * * *

27 lutego 1335 r. Kazimierz Wielki założył miasto Kazimierz. Usytuował je między dwiema odnogami Wisły i otoczył murem obronnym, którego fragmenty, wprawdzie w opłakanym stanie, stoją do dziś.

* * * * *

Krakowskie bramy miejskie: od wschodu – Nowa przy ul.Siennej i Rzeźnicza przy ul.Mikołajskiej, od północy – Floriańska i Sławkowska przy "swoich" ulicach, od zachodu – Szewska i Wiślna również, od południa – Grodzka, biegnąca ku Wawelowi.

* * * * *

Nazwa Uniwersytet Jagielloński funkcjonuje od roku 1818, wcześniej zawsze, czyli od czasu założenia, była to Akademia Krakowska.

* * * * *

Do roku 1537 msze w Kościele Mariackim odbywały się w języku niemieckim.

* * * * *

Król Zygmunt August nie lubił Krakowa. Najwięcej czasu spędzał w Wilnie, Knyszynie i Warszawie. Ze względu na zbyt dużą odległość do leżącego na południowo-zachodnich rubieżach Rzeczpospolitej Obojga Narodów Krakowa postanowiono przenieść obrady sejmu do centralnie położonej wioski Warszawa. Stefan Batory całe życie wojował i w Krakowie praktycznie nie bywał w ogóle. Jego żona lubiła Warszawę i tam też mieszkała. Zygmunt III Waza bardzo często przebywał w Szwecji i nie chciało mu się wracać do dalekiego Krakowa. Wolał kończyć podróż w Warszawie. Po pożarze Wawelu w 1595 Zygmunt III wcale nie opuścił Wawelu jak się powszechnie sądzi, przeniósł się do pałacu w Łobzowie. Dopiero 28 maja 1609 opuścił Kraków wyruszając na wojnę pod Smoleńsk, aby nigdy do Krakowa już nie powrócić. Od tego czasu rozpoczął się upadek Rzeczypospolitej. W 1793 ostatni sejm Rzeczypospolitej w Grodnie określił Warszawę jako miasto stołeczne i uznał je jako miejsce koronacji, ale nie było już kogo koronować bo było już "po ptokach".

* * * * *

Powszechny Dom Towarowy na rogu Wiślnej i Anny otwarto w 1957 – właśnie go zlikwidowano.

* * * * *

W 1659 Szwedzi podczas "potopu" zniszczyli krakowskie wodociągi działające tu od średniowiecza. Uruchomiono je na nowo dopiero w latach 1901-09 oddając do użytku nowoczesne Krakowskie Wodociągi na Bielanach. Do tego czasu, aż od "potopu szwedzkiego" Krakowianie korzystali wyłącznie z przydomowych studni.

* * * * *

W połowie XVII w. do kleru należało 55% powierzchni całego Krakowa.

* * * * *

Pierwsza koronacja poza Krakowem od 1320 r., odbyła się w 1705. Koronowano w Warszawie Stanisława Leszczyńskiego. Nowe insygnia królewskie ufundowali …. Szwedzi. To o czymś świadczy.

* * * * *

W 1931 r. 60% wszystkich budynków w Krakowie było zelektryfikowane, 30% miało instalacje gazowe, 65% miało wodę (wodociąg), a 54% kanalizację. Pod tym względem Kraków ustępował tylko dobrze rozwiniętym miastom byłego zaboru pruskiego. Zdecydowanie przewyższał Warszawę czy Lwów.

* * * * *

Ostatni pogrzeb królewski w Krakowie odbył się w styczniu 1734 r. Pochowano ostatniego, polskiego, wielkiego króla Jana III Sobieskiego.

* * * * *

Miasto Podgórze założyli zaborcy austriaccy (na prawym brzegu Wisły, pod górą Lassoty) w roku 1781 i miało stanowić gospodarczą konkurencje dla Krakowa.

* * * * *

Miasta Kazimierz i Kleparz przyłączono do Krakowa w kwietniu 1792 tworząc jeden "cyrkuł".

* * * * *

Tadeusz Kościuszko w czasie Insurekcji 1794 r. miał punkt dowodzenia w Szarej Kamienicy na Rynku.

* * * * *

Insygnia użyte przy koronacji Władysława Łokietka 20 stycznia 1320 zostały przywiezione z Gniezna. Były to te same insygnia, którymi koronowany był Bolesław Chrobry. Służyły one przy wszystkich koronacjach do połowy XVI w.

* * * * *

Zaborcy austriaccy w myśl zasad nowoczesnej higieny w r. 1803 zabronili pochówków na cmentarzach przykościelnych i w kościołach. W zamian urządzili dwa cmentarze poza miastem: "cmentarz generalny" we wsi Prądnik Czerwony – dziś Cmentarz Rakowicki i "cmentarz żydowski" we wsi Grzegórzki – dziś Nowy Cmentarz Żydowski przy ul.Miodowej.

* * * * *

Pierwsze wydanie Gazety Krakowskiej ukazało się w roku 1794. Początkowo była to gazeta prozaborcza i opisywała głównie sukcesy armii austriackiej.

* * * * *

Przez ponad 350 lat od powstania ołtarz główny w Bazylice Mariackiej był "nieznanego autorstwa". Dla nikogo nie było to ważne, więc szybko wymazano z pamięci nazwisko tego, urodzonego koło Stuttgartu, rzeźbiarza. Dopiero w latach 20-tych XIX w. Ambroży Grabowski ustalił tożsamość Wita Stwosza jako twórcy tego dzieła.

* * * * *

W latach 20-tych XIX w. rozebrano stary, średniowieczny budynek ratusza – pozostawiono tylko wieżę.

* * * * *

Główny Dworzec Kolejowy oddano do użytku 13 października 1847 r. Tego dnia ruszył pierwszy pociąg na trasie Kraków – Mysłowice. Dwa lata później można już było stąd dojechać przez Częstochowę do Warszawy. Od 1861 r. jeżdżono już do Lwowa.

* * * * *

W czasie wielkiego pożaru Krakowa w lipcu 1850 r. miasto posiadało tylko 3 "sikawki", ogień gaszono więc konewkami (autentycznie).

* * * * *

Pierwsze latarnie gazowe rozbłysły na krakowskim Rynku w roku 1857. Pierwsze lampy elektryczne zapłonęły na ulicach dopiero w 1913.

* * * * *

Starą Wisłę ostatecznie zasypano w roku 1903. Na jej miejscu założono szeroką aleję zwaną Plantami Dietlowskimi – dziś ul.Dietla.

* * * * *

Miasto Kleparz lokowano 25 czerwca 1366 na obszarze dzisiejszego Pl. Matejki i Rynku Kleparskiego. Nie planowano i nie otoczono go murami. Po tej lokacji ten kompleks często nazywano Trójmiastem (Kraków, Kazimierz i Kleparz).

* * * * *

Mimo ogólnie przyjętego stereotypu akcja "Moralności Pani Dulskiej" G.Zapolskiej nie rozgrywa się w Krakowie lecz we Lwowie. Pan Dulski nie chadzał na Kopiec Kościuszki, lecz na Wysoki Zamek.

* * * * *

Kraków – słowo to pochodzi albo od pierwszego (wg Kadłubka) władcy miasta Grakcha lub od krakania kruków, które zleciały się tu do ścierwa zabitego smoka.

* * * * *

Pierwsze kina otwarto w Krakowie w r.1912. Były to Uciecha przy Starowiślnej i Wanda przy Gertrudy. Dzięki multiplexom nie doczekały setnych urodzin.

* * * * *

Pod koniec wieku XIII w Krakowie żyło ok. 13 tys. osób, po 500 latach, w 1791 r. liczba ta zaledwie podwoiła się do 23 tys. W 1870, po 100 latach, było nas 80 tys. Na pierwszy wzrost 10-krotny musieliśmy czekać 600 lat do 1921 – 184 tys. W 1939 Kraków liczył 259 tys. mieszkańców, a w 1946 – 300 tys. W następnych latach do Krakowa napływało wielu "obcych" aby osiągnąć w 1960 – 482 tys., 1978 – 694 tys., w 2008 – 755 tys. (aglomeracja - 1 mln 467 tys.). Obecnie rodowitych Krakowian jest około 35%.

* * * * *

Niemiecki Rząd Generalnej Guberni miał swoją siedzibę w gmachu głównym Akademii Górniczej.

* * * * *

Leszek Czarny, pierwszy fundator murów obronnych, pochowany jest w kościele Dominikanów.

* * * * *

Tego samego dnia 4 marca 1962 r. przyszli w Krakowie na świat: Krzysztof Gancarczyk – znany w Małopolsce informatyk i podróżnik oraz Marek Kolarski – pedagog i wieloletni dyrektor krakowskiego Zespołu Szkół Energetycznych.

* * * * *

13 kwietnia 2010 r. po raz pierwszy od 1333 r. zostało złamane przez Kardynała Stanisława Dziwisza Prawo Kanoniczne nakazujące uzyskanie od Kapituły Katedry Wawelskiej pozwolenia na pochówek w Kryptach Wawelskich. Metropolita Krakowski w wyniku nacisków ze strony Prezesa partii "Prawo i Sprawiedliwość" Jarosława Kaczyńskiego zgodził się na pochówek jego brata Lecha. Jak określił to sam Kardynał zgoda została wyrażona cyt. "… na prośbę rodziny". Decyzja ta spotkała się z ostrym protestem wielu środowisk w Polsce i Krakowie. W Katedrze Wawelskiej spoczywa 9 królów, a kryptach: 10 królów, 6 królowych, 2 królewny, 5 królewiczów, 4 wodzów naczelnych, 2 wieszczów narodowych, 1 prezydent i 1 magister transportu morskiego.

* * * * *

Baldachim nad wyjściem z krypt królewskich z łacińskim napisem "Corpora dormiunt vigilant animae" (Ciała śpią, dusze czuwają) zaprojektował Adolf Szyszko-Bohusz w połowie XX w. Cokół, na którym spoczywa baldachim, powstał z przetopionego pomnika Ottona von Bismarcka w Poznaniu. Kolumny, wykonane z nefrytu, pochodzą z soboru św. Aleksandra Newskiego, który znajdował się na placu Saskim w Warszawie, a kapitele i bazy kolumn odlano z austriackich dział.

* * * * *

Do 1257 r. w miejscu obecnego rynku było tylko skrzyżowanie dróg i parę wolno stojących chałupek.

* * * * *

Sukiennice powstały ok. roku 1260 jako "kramy bolesławowe". Pierwsze stały na wysokości dzisiejszego pomnika Adama Mickiewicza. Był to pawilon mający trzy kramy. Sprzedawano tam sukno (kramy sukienne), potem nadbudowano piętro na którym sprzedawano "norymberszczyznę", czyli galanterię metalową (nożyczki, noże, zapinki, naczynia). Kazimierz Wielki zbudował w XIV wielką gotycką budowlę w której było tylko jedno, wielkie pomieszczenie wsparte na dwóch filarach. Jagiellonowie przyozdobili Sukiennice w attykowe zwieńczenie. Widok obecny jest bardzo zbliżony do tego właśnie, XVI-wiecznego, renesansowego gmachu. Od samego początku, w sposób chaotyczny, nieskoordynowany i nielegalny dostawiano do budynku pierwotnego różne szopy, przybudówki i pakamery. Dopiero w końcu XIX w. z inicjatywy Jana Matejki uporządkowano cały budynek dobudowując kilka XIX w. elementów. To w tym czasie obok funkcji handlowej Sukiennice uzyskały status salonu Krakowa dzięki powstałym tam galeriom i kawiarniom. Zbierała się w nich najzamożniejsza elita Krakowa.

* * * * *

Szubienice miejskie ulokowane na Pędzichowie znajdowały się dokładnie przy dzisiejszej ulicy Hellów – w miejscu gdzie znajduje się obecny Dom Pomocy Społecznej. Wtedy teren ten nazywał się Powroźnicze (wieszano na powrozie). Można sobie wyobrazić jak ponura to wtedy była okolica. Ciała skazańców wisiały do momentu, aż same nie spadły, co miało stanowić przestrogę dla potencjalnych złoczyńców. Ostatnią szubienicę rozebrano w 1796 r.

* * * * *

U zbiegu ulic Długiej i Pędzichowa stoi tzw. Domek Turecki. Zbudowano go w miejscu kościoła św.Walentego. W 1880 r. kupił go Pan Teodor Rayski, który zwieńczył go minaretem dla swojej żony Turczynki. Podobno posunął się również do tego, że pięć razy dziennie muezin nawoływał stamtąd do modłów. Okoliczni mieszkańcy, bojąc się islamizacji, postawili przed kamienicą, dla równowagi, figurę Matki Boskiej.

* * * * *

Na Krakowskim Rynku Głównym i Małym Rynku od XIV w. wyznaczano konkretne miejsca do handlu różnymi towarami. I tak: węgiel sprzedawano między Ratuszem, a Wiślną, ołów przy Brackiej (niedaleko Wielkiej Wagi), drobiem handlowano w okolicach ul.św. Jana, sól sprzedawano na rogu Szczepańskiej i Sławkowskiej. Na Małym Rynku specjalizowano się w dystrybucji warzywno-owocowej, prowadzono jatki rzeźnicze i handlowano starociami. Żydom wolno było sprzedawać swoje produkty tylko u wylotu ul. Siennej. Ponadto na Rynku Głównym, ze zmienną lokalizacją, ale pod gołym niebem sprzedawano: chleb, ryby, raki i beczki.

* * * * *

Wielka Waga znajdowała się (zburzona w 1868 r.) między Sukiennicami, a kościołem św. Wojciecha. Ważono w niej (i naliczano opłaty/podatki handlowe) towary o wadze pow. 50 kg. Przystosowana była nawet do zważenia wozu konnego wypełnionego workami ze zbożem lub ołowiem – stąd nazwa Waga Ołowiowa. Obok niej (w stronę ul. Siennej) stała Mała Waga (Woskowa), przeznaczona do ważenia drobnicy takiej jak wosk, przyprawy, mydła, żywicy. Mogła ważyć ładunki do 64 kg. Zburzono ją w 1801 r.

* * * * *

Władze Krakowa zafundowały turystom darmowych przewodników. Na Drodze Królewskiej i dookoła Rynku, wędruje przewodnik, który non stop opowiada w języku angielskim o mijanych zabytkach. Można przyłączyć się i odejść w dowolnym momencie.

* * * * *

Kraków jeszcze w XX w. posiadał sieć rogatek w których (szczególnie za czasów Wolnego Miasta), pobierane była akcyza (myto, czopowe) od towarów wwożonych do miasta. Pobierano w nich opłaty min. za trunki, tytoń, cukier, kawę itp. Funkcjonowały od średniowiecza aż do roku 1923. Ich ilość kształtowała się od 6 do 17. Większość z nich pozostała nienaruszona do dzisiaj. Najpopularniejsze stoją przy ulicach: Piłsudskiego, Rakowickiej, Wrocławskiej, Księcia Józefa, Warszawskiej, w Mogile, Starowiślnej i Twardowskiego. Co dziwne praktycznie wszystkie są w bardzo dobrym stanie.

* * * * *

Na Wiśle, w obrębie Miasta Krakowa jest obecnie 11 mostów drogowych, 2 kładki rowerowo-piesze i 3 mosty kolejowe.

* * * * *

W Krakowie są 134 kościoły, z czego ok. 70 ma ponad 300 lat.

* * * * *

W roku 2012 Kraków odwiedziło ponad 9 mln turystów; 6,6 mln stanowili nasi rodacy, ponad 2,5 mln to goście zagraniczni.

* * * * *

Pomimo coraz większej kosmopolityzacji, Kraków pozostaje nadal depozytariuszem polskiego godła. Jako jedyne miasto w Polsce ma prawo używać w herbie godła Państwa Polskiego. Taka możliwość, według symboliki heraldycznej, przysługuje jedynie miastom i regionom stołecznym.

* * * * *

Przed II WŚ Żydzi stanowili 25% wszystkich mieszkańców, po wojnie – niewiele ponad 2%.

* * * * *

Spektakularnym osiągnięciem urbanistyki germańskiej miała być reprezentacyjna dzielnica rządowa (Regierungsviertel). Planowano mianowicie wzniesienie na Błoniach ogromnego, monumentalnego kompleksu gmachów rządowych, nad którym w dalszej perspektywie miały dominować pomniki chwały niemieckiego oręża. Już w 1941 r. Hans Frank polecił zrównać z poziomem terenu kopce Kościuszki i Piłsudskiego, aby na ich miejscu mogły stanąć owe monumenty, ale do realizacji tego planu nie doszło.

* * * * *

Bułka kajzerka to wynalazek czysto galicyjski. Zawsze powinna mieć pięć nacięć. Warszawiacy podrabiają ten wyrób, ale wprawne oko Krakusa zawsze dostrzeże, że w Kongresówce nacinają tylko cztery razy.

* * * * *

Język Polski przez wiele dziesięcioleci został zaśmiecony wieloma słowami, które wyparły te prawidłowe, do dzisiaj stosowane w Małopolsce (pierwsze-prawidłowe, drugie-błędne): agar-chuligan, ancel-więzienie, bańka-bombka, bawarka-herbata z mlekiem, bojcyć-plotkować, buchnąć-ukraść, chała-byle co, chichrać się-śmiać się, cholewy-gumiaki, cyganić-kłamać, drobić-kruszyć, dychnąć-odsapnąć, odpocząć, drzyć się-krzyczeć, flaszka-butelka, forytować-narzekać, franca-złośnica, giry-nogi, gmerać-grzebać, goronc-upał, guzdrać się-robić powoli, hajcować-palić, ino-tylko, inną razą-innym razem, iść na nogach-iść piechotą, japa-twarz, jojczyć-narzekać, kapuza-kaptur, kidać-brudzić się, klamoty-duże, niepotrzebne rzeczy lub bagaże, korci mnie-mam ochotę, kurdupel-mały człowiek, kutas-pompon, litra-litr, łepetyna-głowa, łor-prostak, mazgaj-płaczek, nafutrowany-najedzony, otwarli-otworzyli, pantofle-kapcie, pomału-powoli, pół basa-pół litra, pugilares-portfel, raźno-szybko, rychtować-przygotowywać się, sagan-czajnik, spaźniać się-spóźniać się, szlug-papieros, tarasić-deptać, turlać-toczyć, tyrpać-szarpać, wajcha-rączka, weka-bułka paryska, wpyte-w porządku, za frajer-za darmo, zdupcaj-idź sobie. I najbardziej charakterystyczne: se-sobie, wyjść na pole-wyjść na zewnątrz (na dwór ha!ha!), iść w pole-iść do pola.